Horhor Çeşmeleri Yeniden Suya Kavuştu

Mimarlık harikası görsel güzelliklerinin yanında kültürümüzün bir yansıması olan ve bizleri kimi zaman çok eskilere götüren çeşmeler tarihi ve kültürel zenginliğimizi de yansıtıyor. Onlardan biri olan Horhor Çeşmeleri; İskenderpaşa Mahallesi’nde, Horhor Caddesi’nin Aksaray istikametinde bittiği yerde bulunmaktadır. Çeşme aynı zamanda Fatih’ten sonra İstanbul’da kurulan ilk Nakşibendi Tekkesi olan Hindîler Tekkesi’nin önünde yer almaktadır. Horhor ismiyle de anılan tekkenin önünden geçerek Saraçhane’ye çıkan cadde üzerinde aynı isimli bir çeşme daha bulunmaktadır.

Çeşmenin, dehlizlerden akan suyun “hor hor” sesi kule pencerelerinden işitildiğinden dolayı zamanla Horhor ismiyle anıldığından dolayı bu ismi aldığından bahsedilmektedir. Çeşmenin kitabesi bulunmadığından kim tarafından ve ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber, Sultan Fatih Dönemi’nde yapılmış olabileceği belirtilmektedir. Kaynaklarda Kanuni Sultan Süleyman Vakfı’na dâhil olduğu ve bu dönemde onarım gördüğüne dair bilgiler olmasından dolayı Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi adıyla da anılmaktadır.

Kesme küfeki taşından inşa edilen çeşme zamanla yol seviyesinin altında kalmıştır. Büyük ölçüde özelliklerini koruyarak günümüze ulaşan yapı, üç ayrı yuvarlak kemerli niş ile üç bölümden oluşmaktadır. Çeşmeyi genel tipolojiden farklı olarak özellikli kılan, iki tarafında külahlı ve açık pencereli kulelere sahip olmasıdır.

Günümüze ulaşmayan Yeniçeri Kışlası’nın bulunduğu Et Meydanı’na yakın olması çeşmenin Yeniçerilerce gelir kapısına dönmesine kolaylık sağlamıştır. Çeşme yüzeyinde kazınmış olan üç adet yan yana duran servi ağacı motifi ve hemen altında bölük numarası olan “44”, farklı yerlerde kılıca benzeyen işaretler ve isim olduğu belli olan yazılardan bunların yeniçerilere ait olduğu anlaşılmaktadır.

Belediyemizce yürütülen bakım onarım çalışmalarıyla çeşme yüzeyinde oluşan bitkilenme ve kirlenmeler mekanik yöntemlerle temizlenmiştir. Önceden yapılmış olan çimento esaslı onarımlar çeşme yüzeyinden raspa edilmiştir. Raspa edilen yüzeyler ve taş malzeme kayıpları özgün hidrolik kireç katkılı harçla tamamlanmıştır. Mermer sekilerin kayıp parçaları onarılarak tümleme işlemi uygulanan çeşme; temiz ve atık su tesisatları yenilenerek tekrar suya kavuşturulmuştur.